Warto przeczytać – Sven Hedin: Ossendowski a prawda

Warto przeczytać – Sven Hedin: Ossendowski a prawda

Okładka HedinWarto przeczytać: Sven Hedin, Ossendowski a prawda, tłum. Agnieszka Polończyk, Wydawnictwo „ElSet”, Olsztyn 2014, ss. 112.

Streszczenie książki

90 lat temu Ferdynand Ossendowski – polski pisarz, dziennikarz, podróżnik – wdał się w karczemną awanturę ze Svenem Hedinem, sławnym szwedzkim odkrywcą Azji Centralnej, w szczególności Tybetu. Hedin zauważył, że w słynnej książce "Przez kraj ludzi, bogów i zwierząt"[1] Ossendowski podaje szczegóły geograficzne swej podróży z Mongolii do Tybetu, które są nieprawdziwe. Ossendowski w odpowiedzi oświadczył, że to on zna Tybet, a nie Hedin. Awantura narastała, wciągając w nią świat nauki, który przyznał rację Hedinowi. Wtedy Ossendowski przeniósł spór na płaszczyznę polityczną pisząc, że Hedin go atakuje, gdyż jest agentem sowieckim, podczas gdy on Ossendowski jest znanym wrogiem bolszewizmu. Wówczas Hedin zakończył tę awanturę, dokumentując ją w książeczce "Ossendowski a prawda", wydanej po niemiecku w 1925 r. w Lipsku.

W owym niewielkim dziele (112 stron) Ossendowski jawi się jako absolutny hochsztapler, a ponieważ w sławetnej "II RP" zatrudniono go jako profesora Wyższej Szkoły Wojennej, w tamtym czasie opublikowanie jej w Polsce było nie do pomyślenia, a sprawę "zamieciono pod dywan". Obecnie, kiedy białe plamy z XX-wiecznej historii Polski jedne po drugich się ujawnia, warto przyjrzeć się bliżej i być może "ocalić od zapomnienia" i ten skandal.

Wstęp do książeczki napisał Profesor Andrzej Piskozub – specjalista w dziedzinie historii i geografii cywilizacji, emerytowany profesor Instytutu Historii Uniwersytetu Gdańskiego, założyciel i kierownik (1992-2002) Katedry Nauki o Cywilizacji na Uniwersytecie Gdańskim, opiekun naukowy portalu Geopolityka.net. Przedstawia on sylwetkę Hedina jako geopolityka, odkrywcę, badacza, opisując życiorys, światopogląd oraz podając informacje o jego podróżach i odkryciach.

Książka podzielona została na 13 rozdział oraz przedmowę.

Rozdział I – O co tutaj chodzi – przedstawia pierwsze informacje na temat istoty sporu z Ossendowskim. W rozdziale drugim – Moje pierwsze wątpliwości – Hedin rozpoczyna polemikę z autorem książki „Przez kraj ludzi, bogów i zwierząt”, poddając w wątpliwość poszczególne fragmenty jej tekstu i udowadniając omylność Ossendowskiego. Kolejne rozdziały – Co Ossendowski miał do powiedzenia i moja z tym polemika; Wkraczają: wydawca Ossendowskiego i Lewis Stanton Palen; Odpowiadam w prasie niemieckiej – przedstawiają wymianę poglądów i dyskusję, która miała miejsce na łamach niemieckiej prasy pomiędzy Ossendowskim a Hedinem. Rozdział VI – Co mieli do powiedzenia świadkowie koronni z Dalekiego Wschodu – zwraca uwagę na rolę osób trzecich, świadków, w całym sporze. W rozdziale VII – Ossendowski zmienia temat sporu – Hedin zwraca uwagę na tłumaczenia Ossendowskiego, mające na celu odwrócenie uwagi od tematu sporu. Rozdział VIII – Protokół Paryski i kluczowe punkty oskarżenia w ujęciu dr. Montandona – przytacza protokół podpisany przez świat nauki, stwierdzające, iż dzieło Ossendowskiego nie jest dziełem naukowym. W rozdziale IX – Reklama z rozmachem – Hedin opisuje fakt publikacji przez drukarnię Frankfurter Societäts sp. z o.o broszury pod tytułem O atakach na Ossendowskiego, stanowiącej doskonałą reklamę całego sporu. Rozdział X – Wywiad w Warszawie – to przytoczenie wywiadu warszawskiego korespondenta jednej ze szwedzkich gazet z Ossendowskim wraz z odpowiedzią na łamach tej gazety – komentarzem Hedina. Rozdział XI – Ucieczka Ossendowskiego w sferę polityki – opisuje polityczne podłoże ataków polskiego podróżnika na Svena Hedina.  

Najważniejszą część książeczki – punkt kulminacyjny – stanowi rozdział XII: Ujawniona „Tajemnica Tajemnic”. Ossendowski jako plagiator. Hedin wykazuje w nim, iż rozdział V książki Ossendowskiego jest plagiatem książki Mission de l’Inde en Europe, Mission de l’Europe en Asie. La question du Mahatma et sa solution, autorstwa Saint-Yvesa. Jako dowód, zestawione są fragmenty francuskiego dzieła paralelnie do fragmentów angielskiej wersji « Beasts, Men and Gods ». Krótki rozdział XIII – Szkoła Ossendowskiego – wieńczy pracę Hedina.

Książkę można kupić TUTAJ.

 


[1] Zob. np.: http://www.empik.com/przez-kraj-ludzi-zwierzat-i-bogow-ossendowski-antoni-ferdynand,prod8210102,ksiazka-p#description

 

 

Print Friendly, PDF & Email

Komentarze

komentarze

Powrót na górę