![800px-Two-point-equidistant-asia[1]](https://geopolityka.net/wp-content/uploads/2014/04/800px-Two-point-equidistant-asia1-225x145.jpg)
Grzegorz Rossa
Wacław Hennel w jednym ze swoich artykułów przedstawił koncepcję dotyczącą zależności trwałości europejskich państw wielonarodowych od czasu ich powstania. O istnieniu takiej zależności są też przekonani zwolennicy założenia Unii Europejskiej. Głoszą oni, że wraz z upływem czasu kończy się czas państw narodowych, a coraz lepszy staje się czas tworów ponadnarodowych takich jak UE.
I. Wprowadzenie
Wspomniany autor na podstawie przytoczonych przykładów twierdzi, że jest przeciwnie, państwa wielonarodowe istniały w przeszłości, a im później powstawały, tym kolejne powstające trwają krócej. Wyciąga stąd wniosek, że i żywot UE także nie będzie długi. Niniejszy artykuł stara się przedstawić trzeci punkt widzenia.
II. Zmiany
Opracowanie w odróżnieniu od modelu Hennela nie zajmuje się problemami narodowościowymi. Na analizowane przykłady zostały wybrane złożone (wieloskładnikowe) formacje geopolityczne. Przez złożoność rozumie się tu zbudowanie ze składników zdolnych do samodzielnego istnienia jako państwa lub twory quasi-państwowe Opracowanie pomija państwa powstałe ze zjednoczenia plemion, klanów bądź innych tworów niepaństwowych. Kandydatury pominięte w rozważaniach to: Imperium Osmańskie, Imperium Brytyjskie, Związek Radziecki, Jugosławia.
III. Określenie obszaru
Badanie jest prowadzone na obszarze zlewiskowym kontynentu eurazjatyckiego i basenu Morza Śródziemnego. Pominięte są obiekty spoza tego obszaru. Wbrew deklaracji Hennel nie włączył do swoich rozważań Imperium Brytyjskiego, niewątpliwie wykraczającego znacznie poza Europę.
IV. Kandydatury zmodyfikowane
Rzym – zjednoczenie obszaru śródziemnomorskiego
· Początek: 272 r. p.n.e. – zajęcie przez Rzymian miast etruskich, zwycięstwo nad Tarentem
· Koniec: 1453 r. n.e. – upadek Konstantynopola.
Wielkie Księstwo Litewskie i Rzeczpospolita Obojga Narodów
· Początek: 1235 r. n.e. – zajęcie posiadłości na Rusi Czarnej i w zach. części Rusi Białej jeszcze przed zjednoczeniem wszystkich ziem etnicznie litewskich.
· Koniec: 1795 r. n. e. – III rozbiór Polski.
V. Przypadki dodane
Persja
· Początek: 836 r. p.n.e.
· Koniec: 331 r. n.e. – bitwa pod Arbelą i Gaugamelą decyduje o losach Persji.
Hellenizm
· Początek: 338 r. p.n.e. – bitwa pod Cheroneją.
· Koniec: 30 r. p.n.e. – zagarnięcie Egiptu przez Rzym.
Chiny
· Początek: 221 r. p.n.e.
· Koniec: 2008 r. n.e.
Państwo Franków
· Początek: 486 n.e. – bitwa pod Soissons.
· Koniec: 843 n.e. – rozpad państwa.
Indie
· Początek: 1451 r. n.e. – koniec dynastii Sajjidów.
· Koniec: 2008 r. n.e.
Wielkie Cesarstwo Francuskie
· Początek: 1797 r. n.e. – traktat pokojowy w Campoformio.
· Koniec: 1814 r. n.e.
III Rzesza Niemiecka
· Początek: 1938 r. n.e.– Anschluß
· Koniec: 1945 r. n.e.
Tabl. 1. Czasokres podmiotów geopolitycznych
|
Formacja geopolityczna
|
Początek
|
Koniec
|
Czas trwania
w latach
|
||
|
Data
|
Wydarzenie
|
Data
|
Wydarzenie
|
||
|
Persja
|
-836
|
|
-331
|
Bitwy pod Arbelą i Gaugamelą
|
505
|
|
Hellenizm
|
-338
|
Bitwa pod
Cheroneą
|
-30
|
Zagarnięcie Egiptu przez Rzym
|
308
|
|
Rzym
|
-272
|
Zajęcie miast
etruskich
|
1453
|
Upadek
Konstantynopola
|
1725
|
|
Chiny
|
-221
|
|
2008
|
|
2229
|
|
Państwo Franków
|
486
|
Bitwa pod
Soissons
|
843
|
Rozpad państwa
|
357
|
|
Pierwsza
Rzeczpospolita
|
1235
|
Mendog, zajęcie Rusi Czarnej
|
1795
|
III rozbiór Polski
|
560
|
|
Indie
|
1451
|
Koniec dynastii Sajjidów
|
2008
|
|
557
|
|
Austro?Węgry
|
1526
|
|
1918
|
|
392
|
|
Wielkie
Cesarstwo
|
1797
|
Traktat pokojowy w Campoformio
|
1814
|
|
17
|
|
III Rzesza
|
1938
|
Anschluß
|
1945
|
|
7
|
Źródło: opracowanie własne
Wykres 1. Czas trwaniaanalizowanych przypadków
Źródło: opracowanie własne
VI. Model matematyczny
Do powyższych danych zostało dopasowane równanie (1).
Równanie dopasowane do danych wyznaczające czas trwania złożonej formacji geopolitycznej od czasu jej powstania, gdzie: ?t – długość trwania złożonej formacji geopolitycznej, t – czas powstania formacji geopolitycznej. Dokładność dopasowania równania (1) do danych została sprawdzona metodą wyrównawczą Gaussa najmniejszych kwadratów, stopa odchylenia standardowego wynosi S =14,02%, co jest, zważywszy na specyfikę przedmiotu badań, wartością małą, czyli równanie (1) jest dobrze dopasowane do danych.
VII. Czas trwania UE
Jeżeli UE powstanie zgodnie z Deklaracją Berlińską w 2009 r., to z prawdopodobieństwem nie mniejszym niż 68% przetrwa 5?6 lat i rozpadnie się pomiędzy latami 2014?2015. Najkorzystniej jest zatem założyć złożoną formację geopolityczną na kontynencie eurazjatyckim w roku 2199 – długość trwania 10?13 lat, rozpad w latach 2209-2212.
VIII. Podsumowanie
Opracowanie nie rości sobie pretensji do uznania za ostateczne, czy nawet precyzyjne, ale może być uznane za etap w badaniu zagadnienia, po którym przyjdą następne, lepiej opisujące rzeczywistość. Problematyka jest tak bardzo interesująca, że należy mieć nadzieję na znalezienie się chętnych badaczy, którzy zechcą ją zgłębiać.
Źródło: "Geopolityka" 2009, nr 1(2), s. 200-203.
